همان طورکه اکثر کارشناسان و صاحب نظران حوزه استارت آپی اعتقاد دارند، هر اتفاق و رویدادی در این فضا می تواند آغازگر حرکت های ثمربخش دیگر و الهام بخش فعالان این حوزه باشد. از آنجا که فرهنگ فعالیت های استارت آپی بر مبنای سه اصل ساختن، سنجیدن و آموختن بنا شده است، فناوران با دریافت نظرهای افراد شاخصی که هریک به نحوی در این رویداد حضور داشتند، تلاش کرده تصویر شفاف تری از کیفیت برگزاری نمایشگاه فین استارز ارایه کند.

نکته مشترک در تمام نظرهای ابرازشده این است که همه اعتقاد دارند برگزاری فین استارز برای شروع یک جریان مداوم و پویا، خوب و قابل توجه است. شروعی که می تواند با درس آموزی درست، در آینده به رویدادهای بزرگ تر و باکیفیت تری تبدیل شود. همه ما می دانیم که برگزاری یک رویداد با این وسعت آن هم در پیچ وخم های محدودیت منابع، عدم ارتباطات ارزشمند بین المللی، سنگ اندازی های سازمان های مختلف و تمایل شدید دولت به دخالت و خودنمایی، کاری است سخت و طاقت فرسا. نخبه گان این حوزه، یکی از راه های پیشرفت و بهبود دوره های بعدی این رویداد را، فاصله گرفتن برگزارکنندگان از ذهنیت دولتی، نزدیک شدن به ذهنیت بخش خصوصی و ارایه سازوکارهای مبتنی بر منافع متقابل می دانند. واقعیت این است که دولت برای خود، وظیفه دخالت در هر امر و پدیده ای را متصور است، فعالان هر حوزه با عملکرد خود می توانند در بهترین حالت میزان این دخالت ها و شدت شان را کم کنند. شاید مثلا حمایت های مالی دولت در کوتاه مدت به نظر کارگشا بیاید، اما در بلندمدت، ثمری جز وابستگی و مرگ خلاقیت و رشد در این حوزه نخواهد داشت. بخش خصوصی در همین مدت کوتاه که از عمر فعالیت های استارت آپی می گذرد، توانایی های خارق العاده ای از خود بروز داده است و به شکل های مختلف، برای هرگونه همکاری در راستای توسعه و بلوغ این اکوسیستم، اعلام آمادگی کرده است.

فین استارز و رویدادهای مشابه دیگر، باید محلی برای ارایه و معرفی طیف های مختلف فعالان حوزه باشند، عدم دعوت از برخی اشخاص و شرکت های تاثیرگذار، ناهماهنگی در برنامه ریزی بعضی از مربیان و پیگیری نکردن حضور در جلسات ازجمله گلایه های مطرح درباره برگزاری فین استارز است. ضمن اینکه دوستان بسیاری نیز نسبت به حضور حداقل یک فرد نامتناسب در هر پنل، با برگزارکنندگان احساس همدردی و برای فین استارز و مخاطبانش احساس تاسف می کنند.

فریدون کورنگی که بیش از چهل سال دوران فعالیت حرفه ای خود را در آمریکا گذرانده است، به رغم درگذشت ناگهانی یکی از نزدیکانش، خود را به پنل تخصصی رساند، اما قطع برق جایگاه، باعث نیمه کاره ماندن پنل و تبدیل آن به یک دورهمی دوستانه شد. مدیر مرکز پشتیبانی مپس، به این موضوع با همان مثبت اندیشی همیشگی و مخصوص خودش می نگرد و به آینده کل حوزه استارت آپی و به تبع آن نمایشگاه فین استارز بسیار خوش بین است. او می گوید برای بهبود کیفی نمایشگاه های آتی، باید معیارهای قابل اندازه گیری برای سنجش و اصلاح عمل کرد تعریف شود. این کارآفرین موفق بین المللی معتقد است برای حضور کارآفرینان و کارشناسان خارجی باید در درجه اول بسته خدماتی درست و قابل توجهی (شامل هتل، سفرهای تفریحی و سایر امکانات) به آن ها پیشنهاد شود و در درجه دوم انگیزه هایی برای شان ایجاد شود که از حضور در ایران و شرکت در نمایشگاه منافعی برای خود و کسب و کارهای شان حاصل شود، وگرنه این خطر وجود دارد که نمایشگاه هایی مثل فین استارز بعد از مدتی تبدیل به محلی شوند که عده ای از اشخاص که همه با هم در ارتباط هستند و یکدیگر را به طرق مختلف می شناسند، هرازچندگاهی با عنوان رویدادها یا نمایشگاه های مختلف، دور هم جمع شوند و عملا خروجی و نتیجه ای به دست نیاورند.

ناصر غانم زاده، مدیر شتاب دهنده فینوا معتقد است هرچه تعداد و وسعت کارهایی از این دست بیشتر باشد، شانس ارتقای کیفیت و حصول نتایج ماندگارتر هم بیشتر است، اما نکته ای که برگزارکنندگان باید به آن توجه داشته باشند، این است که نمی توان در یک فعالیت این چنینی، همه افراد و سازمان های درگیر را راضی و خوشحال نگه داشت. هدف اصلی باید کیفیت برگزاری و تمرکز بر دستیابی به اهداف تعریف شده باشد. در این راستا ممکن است لازم باشد برگزارکنندگان مجبور شوند سختی های بیشتری را به جان بخرند و مثلا جلوی دخالت برخی افراد بی تخصص را بگیرند.

محی سنیسل که از منتقدان سرسخت دخالت دولت در این حوزه است، از دست رفتن فرصت حضور یک کارآفرین بین المللی و بسیار موفق در زمینه کراودفاندینگ را خسارتی جبران ناپذیر می داند. طبق اعلام سایت فین استارز، عبدالله عبسی، مدیر سایت کراودفاندینگ زومال (zoomaal.com) قرار بود در پنل تخصصی با همین موضوع شرکت کند. بنیانگذار دونیت می گوید بسیاری از علاقه مندان به این حوزه، فقط برای شنیدن صحبت های عبسی در نمایشگاه حاضر بودند، اما عبدالله به نمایشگاه و ایران نیامد که هیچ، شخصیت قابل رقابتی هم برای جایگزینی او در پنل معرفی نشد و عملا پنل تبدیل به صحبت های تکراری و همیشگی فعالان کراودفاندینگ ایران شد.

با تمام این اوصاف، از نظر همه صاحب نظران، فین استارز یک فرصت است، فرصتی برای فرصت سازی. نگرش استارت آپی به برگزاری فین استارز می تواند آن را روزبه روز موفق تر و خوش نام تر کند، تا جایی که در آینده نزدیک به رقیبی جدی برای نمایشگاه های مشابه منطقه ای تبدیل شود. فرو غلتیدن در ذهنیت دولتی اما بی شک فین استارز را تبدیل به خاطره تلخی از فرصت سوزی می کند.