مروری بر جایگاه شرکت های سرمایه گذار خطرپذیر در ایران
در 10 سال گذشته در کشور ما شرکت های متعددی در حوزه سرمایه گذاری خطرپذیر شکل گرفته اند و حامی استارت آپ های بزرگی بوده اند و در این فضا تعدادی از استارت آپ های ایرانی موفق شده اند که سرمایه گذار خارجی هم جذب کنند.
فناوران - یکی از حلقه های مهم رشد استارت آپ ها در یک دهه گذشته در ایران به بازیگران پشت پرده ای بازمی گردد که نام چندانی از آن ها نیست ولی درواقع سرمایه گذاران اصلی کسب وکارهای نوین را در ایران فراهم می کنند. بازیگرانی که از آن ها بانام هایی مانند شتاب دهنده، سرمایه گذاران خطرپذیر، فرشتگان سرمایه گذار، سرمایه گذاری جسورانه و وی سی ها یاد می شود.
سرمایه گذاری خطرپذیر (Venture Capital) به تأمین سرمایه لازم برای شرکت ها و کسب وکارهای نوپا و کارآفرینانی که مستعد جهش و رشد هستند و البته ریسک فراوانی هم دارند، گفته می شود. این شرکت ها در مراحل ابتدایی رشد و تکامل اقتصادی خود، موردتوجه سرمایه گذارانی قرار می گیرند که با ارزیابی، شکاف سرمایه و کمبود نقدینگی شرکت های کارآفرین را جبران می کنند و در گروه سهام داران آن ها قرار می گیرند. درواقع سرمایه گذار ریسک پذیر با مدیریت و برنامه ریزی در توسعه کسب وکار و رسیدن به اهداف آن نقش مهمی ایفا می کنند.
همانطور که ذکر شد در 10 سال گذشته در کشور ما شرکت های متعددی در حوزه سرمایه گذاری خطرپذیر شکل گرفته اند و حامی استارت آپ های بزرگی بوده اند.
در حال حاضر موسسه توسعه فناوری نخبگان، صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایرانیان، صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی توسعه صادرات شریف، شرکت پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد (شناسا)، صندوق توسعه فناوری های نوین، صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران، شرکت کارآفرینی و سرمایه گذاری سیمرغ (شرکت مادیران)، شرکت سرآوا پارس، حرکت اول (همراه اول)، صندوق کارآفرینی امید، شرکت فناوری اطلاعات پاسارگاد آریان (فناپ)، بنیاد برکت و... تعدادی از مهم ترین شتابنده های ایرانی محسوب می شوند.
تجارب کشورهای گوناگون برای ایجاد نهادهای مالی درزمینه سرمایه گذاری خطرپذیر نشان می دهد در صورت فراهم بودن مکانیزم ها و زیرساخت های مناسب، این گونه سرمایه گذاری ها مناسب ترین راه برای توسعه طرح های نوآورانه است. معمولاً بانک ها و دیگر مراکز اعطای تسهیلات به دلیل ریسک های موجود، از این طرح ها حمایت چندانی نمی کنند بنابراین این شرکت های سرمایه گذاری خطرپذیر هستند که پا در میدان می گذارند. نکته مهم در ساختارهای تأمین مالی طرح های نوآورانه و استارت آپی، وجود سرمایه ابتدایی و راه اندازی کسب وکار است. ازاین رو، اگر صاحب طرح یا ایده پرداز اصلی نتواند منابع مالی ضروری و اولیه و حتی ضمانت های لازم برای سرمایه گذار را فراهم آورد، درواقع، با اولین وجدی ترین مساله روبه رو خواهد شد.
ازاین رو، در بازارهای مالی دنیا، به تازگی، شاهد شکل گیری نهادهای سرمایه گذار جدیدی هستیم، این نهادهای مالی با مشارکت مستقیم و فعال در طرح های فناورانه جدید و همچنین، در شرکت هایی با ریسک بیشتر از متوسطِ ریسک در بازارهای سرمایه ای رسمی و غیررسمی سرمایه گذاری می کنند؛ این گونه نهادهای مالی را «شرکت ها یا صندوق های سرمایه گذار خطرپذیر» می نامند همچنین در تحولات کسب وکارهای جهانی می بینیم که بورس های اوراق بهادار نیز به جمع سرمایه گذاران خطرپذیر در بسیاری از کشورها اضافه شده اند و حتی بورس هایی تحت عنوان بورس های ایده شکل گرفته است.
منبع: اتاق تهران