فناوران- افشین کلاهی رییس مجمع تشکل های دانش بنیان و رییس کمیسیون کسب و کار دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران با بیان مشکلات و دغدغه های شرکت های دانش بنیان گفت: یکی از مشکلات بزرگ در این حوزه، طولانی شدن فرایند ثبت شرکت دانش بنیان است؛ در این زمینه موانع قانونی وجود ندارد و شرکت های کارگزار که ارزیابی شرکت های دانش بنیان را برعهده دارند، ممکن است تعدادشان کافی نبوده یا تخصص کافی در همه حوزه ها نداشته باشند.
رییس مجمع تشکل های دانش بنیان از ملاحظات شرکت های دانش بنیان نیز گفت و افزود: تعداد زیادی از شرکت ها از محرمانه بودن اطلاعات فنی شرکت یا تهدید شدن اطلاعات فنی تجاری خود، نگران هستند البته نهادها هم حق ارزیابی شرکت ها را دارند و نمی توانند به راحتی یک شرکت را وارد سیاست های حمایتی خود کنند.
کلاهی با ارایه پیشنهادی در این زمینه گفت: در حوزه اصناف، اتحادیه ها هستند که مجوز صادر کرده و شکایات را بر عهده می گیرند و این اتفاق می تواند در حوزه شرکت های دانش بنیان نیز روی دهد یعنی تشکل ها، انجمن ها و اتحادیه ها می توانند این روند را تسریع کنند که این پیشنهاد متاسفانه مورد استقبال قرار نگرفته است.
رییس کمیسیون کسب و کار دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران با مطلوب خواندن تعداد شرکت های دانش بنیان در ایران افزود: بیش از 5 هزار شرکت دانش بنیان در ایران فعال است و حمایت نیز می شوند اما زمانیکه وارد بازار واقعی کار می شوند، در واقع وارد بازاری می شوند که برای کسب و کارهای دیگر نیز وجود دارد! رتبه ایران در فضای کسب و کار دنیا رتبه خوبی نیست؛ بیمه تامین اجتماعی، مالیات، دریافت مجوز از سازمان های مختلف و بخشنامه های مختلف دیگری که بعضاً با هم تداخل نیز دارند، این روند را دچار چالش جدی کرده است.
کلاهی با فردمحور خواندن سیستم ادارات دولتی اظهار کرد: در سیستم فردمحور، هر سازمان، مدیرعامل را مسوول می داند و از آنجایی که این تیم ها کوچک، فناور و صاحب ایده هستند، بیشتر وقتشان در ادارات می گذرد در حالیکه اینها باید به آینده خود فکر کرده و به دنبال ایجاد ساختارهای داخلی خود و جذب سرمایه باشند.
وی با بیان اینکه بازار ما بازار رقابتی نیست، افزود: ایجاد بازار از تولید محصول مهم تر است به این معنا که اگر شرکتی ایده و محصول خوبی تولید کرده باشد اما بازار نداشته باشد، ناموفق خواهد بود؛ از آنطرف ما بازار رقابتی سالمی نداریم و بازار عمدتاً در اختیار نهادها و شرکت های خصولتی و شرکت های وابسته است.
رییس مجمع تشکل های دانش بنیان با بیان تاثیرگذاری تحریم ها در صادرات محصولات دانش بنیان گفت: با توجه به شرایط فعلی کشور و مساله تحریم ها و موضوعات کلان حاکمیتی به نظر می رسد که ارتباط برقرار کردن و صادر کردن کالا و خدمات بسیار مشکل شده است اما معتقدم بزرگترین مشکل شرکت های دانش بنیان “بازار” است.
فضای بازار ایران رقابتی نیست!
وی با بیان مشکل بیمه و مالیات شرکت های دانش بنیان گفت: درباره بیمه و مالیاتِ شرکت های دانش بنیان، یک قانون حمایتِ حداکثری داریم که در بند ششم آن آمده است که شرکت های دانش بنیان می توانند خارج از مناقصه محصول خود را بفروشند؛ مسئله اصلی این است که نهادهای بزرگ و سازمان ها باید از بازار خارج شوند و مشکل بزرگ این است که تفکیک فعال اقتصادی از سازمان ها و نهادها غیرممکن شده است و این رابطه سالمی نیست؛ به عنوان نمونه بانک ها، “شرکت داری”، “ملک داری” و “کارخانه داری” می کنند و این نشان می دهد که فضای بازار ما، رقابتی نیست و این مسئله مهم تر از وضع قوانین حمایتی است.
کلاهی با بیان کوتاه مدت بودن سیاست گذاری ها در کشورمان افزود: این سیاست گذاری های کوتاه مدت، تبعات درازمدت دارد که به آن توجه نمی شود؛ در موضوع دلار 4200 تومانی، واردات تعدادی از تجهیزات پزشکی و کالاهای دارویی را با ارز 4200 تومانی تخصیص دادند که در ظاهر بسیار مناسب بود اما در باطن، تولیدکننده ای که قطعات اولیه اش را با ارز آزاد تهیه کند، قطعاً کالای تمام شده اش گران تر از یک کالای وارداتی است و می توان گفت سیاست گذاری های کوتاه مدت متاسفانه به کل بازار آسیب می زند.
رییس کمیسیون کسب وکار دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران درباره موضوع بیمه و مالیات شرکت های دانش بنیان اظهار کرد: این شرکت ها طبق قانون به صورت کامل از پرداخت بیمه و مالیات معاف نیستند اما در آیین نامه هایی که بعدها تدوین شده است، مالیات فقط منوط به محصولات دانش بنیان است که باید احصا شود؛ من صراحتاً عرض می کنم که سازمان بیمه تامین اجتماعی برخلاف قانون عمل می کند یعنی بسیاری از اعمال و رفتارهای سازمان تامین اجتماعی و بخشنامه هایی که صادر می کند برخلاف نص صریح قانون است و به همین دلیل است که بخشنامه های داخلی خود را منتشر نمی کنند چرا که محرمانه است!
کلاهی افزود: تنها هدف سازمان تامین اجتماعی این است که تا می تواند از طریق سازمان ها و شرکت ها، تامین اعتبار کند که شرکت های دانش بنیان نیز از این قصه مستثنا نیستند! تلاش های بسیار زیادی برای حل این مشکل انجام دادیم و حتی موضوع را به صحن علنی مجلس نیز برده ایم اما تاثیر زیادی نداشته است و دولت هم در این زمینه فشاری به تامین اجتماعی نمی آورد چرا که در تامین منابع به مشکل خورده است.
معافیت بیمه و مالیات بسیار محدود است
رییس مجمع تشکل های دانش بنیان درباره قانون جدید معافیت های مالیاتی متذکر شد: دولت به سادگی زیر بار معافیت های مالیاتی نمی رود که البته اخیراً روش اعمال معافیت های مالیاتی بر مبنای اعتبار مالیاتی و تحقیق و توسعه تغییر می کند که این یک قانون خوب است که البته اجرایی نشده است اما به صورت پایلوت انجام می شود؛ دولت و سازمان های دولتی در عمل زیر تعهدات بیمه و مالیات نمی روند و معافیت بیمه و مالیات برای شرکت های دانش بنیان بسیار محدود است و بعدها نیز به بهانه های مختلف به سراغ شرکت های دانش بنیان رفته و آنها را نقره داغ می کنند.
تعطیلی شرکت ها به خاطر فشار تامین اجتماعی
وی با انتقاد از سیاست گذاری های کوتاه مدت در ساختار کشورمان گفت: ما وقتی تحت فشار هستیم، هر تصمیمی می گیریم تا در لحظه مشکلمان حل شود و به دیگر عواقب آن، توجه ای نمی کنیم؛ سازمان تامین اجتماعی و سازمان مالیاتی به این نکته توجه ندارند که فشاری که به شرکت ها می آورند باعث نابودی و تعطیلی شرکت ها می شود و بعد از آن نیز دیگر شرکتی وجود ندارد که از آن مالیات بگیرند و در نهایت درآمدشان نیز کاهش پیدا می کند! اگر یک شرکت دانش بنیان به خاطر فشار تامین اجتماعی ورشکست شود، نه تنها یکی از منابع درآمدی سازمان تامین اجتماعی کم می شود بلکه باید بیمه بیکاری به کارکنان اخراج شده آن شرکت نیز بدهد و باز درآمد تامین اجتماعی کاهش پیدا می کند و این همان دورنمایی است که دولتی ها از آن غافل هستند.کلاهی افزود: نفوذ نوآوری در صنعت و تشویق سرمایه گذاران به حضور در بازار داخلی خیلی ساده نیست و برای آن باید تلاش قابل توجهی صورت بگیرد؛ اگر محیط کسب و کار سالم و رقابتی باشد، این فرایند خودش اتوماتیک انجام خواهد شد و نیازی به دخالت ما نیز نخواهد بود.